میکروسکوپ نوری
بیشتر میکروسکوپ‌ها‌یی که در مراکز آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند به عنوان میکروسکوپ نوری طبقه بندی می‌شوند. در میکروسکوپ نوری، نور مرئی از نمونه عبور می‌کند و از طریق سیستم عدسی خم می‌شود و به کاربر اجازه می‌دهد یک تصویر بزرگ شده نمونه را ببیند. یکی از مهم‌ترین مزیت میکروسکوپ نوری این است که اغلب می‌توان به وسیله آن روی سلول‌ها‌ی زنده مطالعه کرد، بنابراین می‌توان سلول‌ها‌یی را که رفتارهای طبیعی خود را انجام می‌دهند (به عنوان مثال مهاجرت یا تقسیم) زیر میکروسکوپ مشاهده کرد.
میکروسکوپ نوری، از این نوع که معمولاً در آزمایشگاههای زیست شناسی دبیرستان و کارشناسی وجود دارد.
میکروسکوپ زمینه روشن
میکروسکوپهای آزمایشگاهی آموزشی اغلب از نوع میکروسکوپهای نوری زمینه روشن هستند، به این معنی که نور مرئی از نمونه عبور داده می‌شود و مستقیماً برای ایجاد تصویر، بدون هیچ گونه تغییری مورد استفاده قرار می‌گیرد. اشکال کمی پیچیده‌تر از میکروسکوپ نوری از ترفندهای نوری برای افزایش کنتراست استفاده می‌کند و جزئیات سلول‌ها و بافت‌ها را به شکل مشخصی‌تری نشان می‌دهند. از جمله سایر میکروسکوپهای نوری می‌توان به میکروسکوپ فاز کنتراست، میکروسکوپ معکوس و میکروسکوپ زمینه تاریک و فلورسنت اشاره کرد.
میکروسکوپ فلورسنت
نوع دیگر میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ فلورسانس است که برای تصویربرداری از نمونه‌ها‌یی که دارای فلورسنس هستند (یک طول موج نور را جذب می‌کنند و دیگری را ساطع می‌کنند) استفاده می‌شود. برای تحریک مولکول‌های فلورسنت، از نوری با یک طول موج مشخص استفاده می‌شود و نوری که با طول موج متفاوتی از نمونه ساطع می‌شود جمع شده و برای تشکیل تصویر به کار گرفته می‌شود. در بیشتر موارد، قسمتی از سلول یا بافت که می‌خواهیم آن را مورد بررسی قرار دهیم به طور طبیعی فلورسنت نیست و به همین دلیل باید قبل از قرار گرفتن زیر میکروسکوپ، آن بخش با رنگ یا برچسب فلورسنت برچسب گذاری شود.
میکروسکوپ الکترونی
برخی از انواع پیشرفته میکروسکوپ نوری (فراتر از تکنیک‌ها‌یی که در بالا به آن‌ها پرداختیم) می‌توانند تصاویر با وضوح بسیار بالا تولید کنند. در حالی که اگر می‌خواهید چیزی بسیار ریز و با وضوح بسیار بالا مشاهده کنید، ممکن است بخواهید از یک روش متفاوت و آزمایش شده دیگر استفاده کنید: میکروسکوپ الکترونی.
میکروسکوپهای الکترونی با میکروسکوپهای نوری تفاوت دارند زیرا آن‌ها با استفاده از پرتو الکترون به جای پرتو نور، تصویری از نمونه را تولید می‌کنند. طول موج الکترون‌ها بسیار کمتر از نور مرئی است و این به میکروسکوپهای الکترونی اجازه می‌دهد تا تصاویر با وضوح بالاتر از میکروسکوپهای استاندارد نوری تولید کنند. از میکروسکوپهای الکترونی می‌توان نه تنها ساختار کلی سلول، بلکه ساختارهای دورن سلولی و اندامک‌های درون آن‌ها را نیز بررسی کرد.
باید به این نکته نیز اشاره کرد که میکروسکوپهای الکترونی دارای محدودیت‌هایی نیز هستند. یکی از این محدودیت‌ها این است که نمونه‌ها‌ی میکروسکوپ الکترونی باید در تحت خلا قرار بگیرند (و معمولاً از طریق یک فرآیند تثبیت ویژه نمونه تهیه می‌شوند). این بدان معنی است که نمی‌توان از سلول‌ها‌ی زنده با استفاده از میکروسکوپهای الکترونی تصویربرداری کرد.
میکروسکوپ الکترونی دو نوع عمده دارد که با نام‌های SEM و TEM شناخته می‌شوند. در میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، پرتویی از الکترون‌ها از سطح سلول یا بافت به عقب و جلو حرکت می‌کند و تصویری دقیق از سطح سه بعدی نمونه ایجاد می‌کند.
در مقابل، در میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)، نمونه قبل از تصویربرداری در اندازه‌هایی با قطر کم و بسیار نازکی برش داده می‌شود (برای تهیه برش از نمونه اغلب از تیغه‌های الماس استفاده می‌شود) و پرتو الکترون به جای اینکه از سطح آن عبور کند، از قطر نمونه عبور می‌کند. TEM اغلب برای بدست آوردن تصاویر دقیق از ساختارهای داخلی سلول‌ها به کار می‌رود.
میکروسکوپهای الکترونی نسبت به میکروسکوپهای نوری استاندارد، بسیار بزرگتر و گران قیمت‌تر هستند و اغلب در آزمایشگاههای تخصصی و توسط کارشناسان ماهر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
میکروسکوپ الیمپوس
شرکت الیمپوس (Olympus) ژاپن یکی از مهم‌ترین شرکت‌های پیشرو در تولید میکروسکوپهای بیولوژی و پزشکی به شمار می‌آید. این شرکت با بیش از ۱۰۰ سال تجربه تولید انواع میکروسکوپ، قادر به ارائه راه‌های حل‌های نوری و اپتیکی نوین در جهت پیشبرد انواع برنامه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی است. میکروسکوپهای الیمپوس در انواع مختلف برای کاربردهای آموزشی و دانشگاهی، آزمایشگاهی و تحقیقات پیشرفته در زمینه‌های مختلف زیست شناسی مانند آسیب شناسی و سیتولوژی دردسترس پژوهشگران قرار دارد.
منبع: khanacademy
درج دیدگاه